Operationele technologie (OT) omvat de systemen en software die industriële processen en machines aansturen en bewaken. Omdat deze systemen direct verbonden zijn met industriële processen en kritieke infrastructuur, kan een geslaagde cyberaanval niet alleen leiden tot dataverlies, maar ook tot productiestilstand, veiligheidsincidenten of zelfs fysieke schade. Een OT-pentest maakt deze risico’s tastbaar door realistische aanvalsscenario’s te simuleren. Zo worden kwetsbaarheden en misconfiguraties zichtbaar die met reguliere controles vaak onopgemerkt blijven. Het resultaat: inzicht in welke impact cyberdreigingen kunnen hebben op de continuïteit en veiligheid, met concrete aanbevelingen om OT-systemen te versterken. Zo blijven cyberrisico’s beheersbaar en worden incidenten voorkomen.
Wat is een OT pentest?
Een OT-pentest is een specialistische beveiligingstest waarbij realistische cyberaanvallen op industriële omgevingen worden gesimuleerd. Het doel is om kwetsbaarheden in operationele technologie, zoals SCADA-systemen, PLC’s en andere industriële besturingscomponenten, te identificeren. Daarnaast krijgen organisaties concrete technische adviezen waarmee zij hun OT-omgeving doelgericht en duurzaam kunnen versterken tegen gerichte aanvallen, verstoringen en sabotage. Waar traditionele IT-pentests zich alleen richten op digitale infrastructuur of applicaties, onderzoekt een OT-pentest ook de systemen die fysieke processen aansturen. Vaak binnen kritieke sectoren zoals energie, productie, transport en waterbeheer. Deze test vereist diepgaande kennis van industriële protocollen en architecturen, en wordt uitgevoerd met maximale aandacht voor de continuïteit en veiligheid van het onderliggende proces.
Waarom is een OT pentest belangrijk?
Operationele technologie is onmisbaar voor productieprocessen en vitale infrastructuur. Een succesvolle aanval kan leiden tot stilstand, fysieke schade of veiligheidsincidenten. Een OT-pentest helpt organisaties om risico’s tijdig te onderkennen en beheersbaar te maken door:
- Kwetsbaarheden en misconfiguraties bloot te leggen in systemen, configuraties en netwerksegmentatie die anders onopgemerkt blijven.
- Inzicht te geven in de impact van aanvallen op continuïteit, veiligheid en betrouwbaarheid van processen.
- De effectiviteit van bestaande beveiligingsmaatregelen te toetsen en concreet en uitvoerbaar advies te geven om de OT-omgeving structureel te versterken.
- Ondersteuning te bieden bij compliance met wet- en regelgeving en normenkaders (zoals IEC 62443).
Wat zijn de uitdagingen bij het pentesten van OT?
Het pentesten van operationele technologie (OT) verschilt wezenlijk van traditionele IT-pentests. Waar IT-omgevingen vaak ontworpen zijn met flexibiliteit en herstelfuncties in gedachten, zijn OT-omgevingen primair gericht op beschikbaarheid, veiligheid en stabiliteit. Dat brengt specifieke uitdagingen met zich mee.
Veelvoorkomende uitdagingen zijn:
- Geen ruimte voor downtime: zelfs kleine verstoringen kunnen leiden tot productiestilstand of veiligheidsincidenten, waardoor tests altijd non-intrusief moeten worden uitgevoerd.
- Kwetsbare legacy-systemen: veel apparaten en besturingssystemen zijn niet ontworpen met security in gedachten en reageren onvoorspelbaar op intensieve testmethoden.
- Specialistische protocollen en apparatuur: industriële protocollen (zoals Modbus of Profinet) en systemen (PLC’s, SCADA, HMI’s) vragen om specifieke kennis en aangepaste testmethoden.
- Beperkt inzicht in netwerken: documentatie van OT-omgevingen is vaak incompleet, waardoor onbekende koppelingen of schadow-IT pas tijdens een pentest zichtbaar worden.
- Afstemming met operatie: testen vereist nauwe samenwerking met engineers en operators om risico’s te minimaliseren en testactiviteiten veilig te laten verlopen.
Een OT-pentest is dus geen standaard pentest, maar een zorgvuldig afgestemd traject dat kwetsbaarheden blootlegt zonder de continuïteit van kritieke processen in gevaar te brengen.
Onze OT Pentest dienstverlening
Onze OT-pentest dienstverlening is gebaseerd op een aanpak die veiligheid en continuïteit waarborgt, met minimale impact op de productieomgeving, zodat kritieke processen ongestoord kunnen blijven draaien. Afhankelijk van de doelstellingen van de organisatie kunnen onze OT-pentesten bestaan uit drie verschillende aanvalsperspectieven:
- Black box OT-pentest: simulatie van een externe aanvaller zonder voorkennis. Ideaal om aan te tonen wat een aanvaller zonder voorkennis kan bereiken.
- Grey box OT-pentest: testscenario’s gebaseerd op zowel externe als insider-toegang, zoals via leveranciersportalen of gebruikersaccounts. Geeft inzicht in laterale beweging en escalatie binnen het OT-netwerk.
- White box OT-pentest: diepgaande analyse met volledige documentatie, configuratie en broncode. Uitermate geschikt om de beveiliging van specifieke componenten en architecturen te toetsen.
Onze technische aanpak
Onze aanpak combineert technische diepgang met een pragmatische benadering gericht op operationele continuïteit. De belangrijkste onderzoeks-onderdelen zijn:
1. Architectuur & netwerksegmentatie
- Analyse van zones, segmentatie en firewallregels.
- Validatie of IT-OT scheidingen effectief zijn.
- Beoordeling van externe koppelingen en remote toegangspunten.
2. Protocolbeveiliging
- Testen van de gebruikte industriële protocollen zoals Modbus, Profinet, DNP3, OPC-UA.
- Identificatie van ontbrekende encryptie, authenticatieproblemen en manipulatiemogelijkheden.
3. Componentbeoordeling
- Inspectie van PLC’s, SCADA-servers, DCS’en en HMI’s.
- Controle van firmware, standaardinstellingen, hardcoded credentials en configuratiefouten.
4. Authenticatie & autorisatie
- Beoordeling van toegangsbeheer, wachtwoordbeleid en remote access oplossingen (VPN, RDP, jump servers).
- Analyse van toegangslogs en monitoringcapaciteit.
5. Kwetsbaarheden en exploitatie
- Gecontroleerde exploitpogingen zoals privilege escalation of netwerkpivoting.
- Altijd met non-intrusieve technieken om downtime te voorkomen.
6. Externe toegang en remote support
- Analyse van leveranciersverbindingen, vaak de zwakste schakel in OT-beveiliging.
- Evaluatie van beveiligingsmaatregelen rond remote onderhoud en support.
Veilig testen in gevoelige OT-omgevingen
Onze methodiek is speciaal ontworpen voor omgevingen waar downtime geen optie is:
- Passieve discovery in plaats van agressieve scans.
- Handmatige validatie van kwetsbaarheden i.p.v. bulk-geautomatiseerde tools.
- Nauwe samenwerking met engineers en operators tijdens testuitvoering.
Rapportage
Na afloop van de OT pentest ontvangt u een concreet rapport met strategisch inzicht in de werkelijke risico’s voor de productieomgeving en handvatten om deze structureel te verkleinen, zodat u direct de OT-omgeving kan versterken. Het rapport bevat een:
- Managementsamenvatting: strategisch overzicht van de belangrijkste risico’s en aanbevelingen, begrijpelijk voor directie en MT.
- Geprioriteerd overzicht van kwetsbaarheden: inclusief technische toelichting, waarom het een risico vormt en de mogelijke impact.
- Concreet en uitvoerbaar advies: praktische aanbevelingen om de kwetsbaarheden op te lossen, die aansluiten bij de industriële realiteit.
- Third Party Memorandum (optioneel): een formele samenvatting die u kunt delen met klanten, auditors, toezichthouders of andere stakeholders, zonder gevoelige details prijs te geven.
Waarom Computest?
✔ Gespecialiseerd in OT pentesten.
✔ Veilige testmethodiek met minimale impact op uw productieomgeving.
✔ Brede scope: van netwerksegmentatie tot PLC’s en SCADA.
✔ IEC 62443-gebaseerde aanpak.
✔ CCV keurmerk pentesten gecertificeerd.
✔ OSCP/OSCE gecertificeerde ethische hackers.
✔ Pragmatisch en direct toepasbaar advies.
Maak uw OT-omgeving veiliger met een OT pentest
Wilt u meer weten over onze OT pentest-dienstverlening of direct in gesprek met een specialist? Neem contact met ons op via pentest@computest.nl of vul het contactformulier in. Wij nemen binnen één werkdag contact met u op om uw OT pentestverzoek en/of securityvraagstukken te bespreken.